چهره و اندام شخصیتها در شاهنامه، ایلیاد و اودیسه
مقاله مقایسه چهره و اندام شخصیتها اثر فردوسی و هومر
مقالهی پژوهشی با عنوان «چهره و اندام شخصیتها در شاهنامه، ایلیاد و اودیسه» در همایش «شاهنامهی فردوسی و مطالعات هنری» دانشگاه فردوسی مشهد (اردیبهشت ۹۳) در کتابی تحت عنوان «مجموعه مقالههای همایش شاهنامهی فردوسی مطالعات هنری» به کوشش «محمد رضا محسنی حقیقی» و «سحر رستگاری نژاد» به چاپ رسید.
اهداف همایش و مقالات شاهنامهپژوهشی
۱- آشنایی با پژوهشهای نوین در زمینهی مطالعات هنری در پیوند با شاهنامه.
۲- بزرگداشت جایگاه فردوسی و بررسی تاثیر شاهکار بزرگ او به عنوان یکی از عوامل مهم وحدت ملی.
۳- ایجاد انگیزه پژوهشگران به گسترش و ژرفسازی پژوهشهای دانشیک در زمینهی شاهنامه پژوهی.
۴- آسیب شناسی پژوهشهای انجام شده درباره شاهنامه و بررسی راهکارهای افزایش تراز علمی بررسیهای علمی.
۵- بررسی راهکارهای ترغیب جامعه برای استفاده موثر از شاهنامه در عرصه های اجتماعی- فرهنگی.
۶- گفتگو و تبادل نظر شاهنامه پژوهان و دوستداران شاهنامه .
۷- دریافت و و پشتیبانی پژوهشها با تمرکز سالانه همایش در گرد یکی از محورهای پژوهشی
چکیدهی مقاله چاپ شده در کتاب
اگرچه بیشتر آثار حماسی یا یَلنامهها، دربرگیرندهی رشته داستانهای پهلوانی و جنگی هستند، ولی همزمان این رزمنامهها با بزم پهلوانان و خواستهای ایشان درهمآمیخته است. در شاهنامه و دیگر آثار حماسی افزون بر پرداختن به تواناییهای بدنی و دلیرانهی قهرمانان، یادکردها و دانستههای سودمندی وجود دارد که به توصیف برتریها و البته کاستیهای ظاهری شخصیتها پرداخته شده است.
در شاهنامهی فردوسی چهرهی زیبا و اندام نیک، بیشتر با قامت بلند، گیسوان دراز، رنگ پوست سرخ و سپید، روی گرد چون ماه یا خورشید، میان و کمر باریک، بازوان توانمند مردانه، رنگ گیسو و مژگان سیاه، شانههای فراخ و… توصف شده است و در ایلیاد و اودیسهی هومر، افزون بر اشتراکاتی مانند قامت بلند، رنگ روی سپید، بازوان توانمند و… به تعاریف متفاوتی مانند موی زرین، چشمان آبی و … برمیخوریم.
همچنین فردوسی تعاریف و جزئیات بیشتری از چهرهی شخصیتهای داستانهای خود ارائه میکند که در اودیسه و ایلیاد به آنها بر نمیخوریم و گاهی نیز این پرسمان وارونه است و هومر جزئیات بیشتری از ظاهر قهرمانان خود ارائه میدهد.
واژگان کلیدی
حماسه، شاهنامه، اودیسه، ایلیاد، اندام، چهره